Die besten Referenzen für einen forensisch tätigen Rechtsanwalt sind von ihm erfolgreich gestaltete Rechtsstreitigkeiten. Sie finden deshalb nachfolgend, geordnet nach den verschiedenen Zivilsenaten des Bundesgerichtshofs, Beispiele für Urteile und Beschlüsse, die ich für meine Mandanten seit meiner Zulassung als Rechtsanwalt beim Bundesgerichtshof im Juni 2007 erstritten habe und die bereits in der Fachpresse veröffentlicht worden sind. Dabei ist zu berücksichtigen, dass weit mehr als die Hälfte aller Entscheidungen des Bundesgerichtshofs inhaltlich nicht begründet und deshalb auch in der Fachpresse nicht veröffentlicht werden. Die Entscheidungen sind bewusst so ausgewählt, dass sie die Bandbreite meiner Tätigkeit aufzeigen. Sofern ich nicht eine in der Revisionsinstanz vollständig obsiegende Partei vertreten habe, ist die vertretene Partei ausdrücklich vermerkt.
Referenzen - I. Zivilsenat
Beschl. v. 4.12.2008 – I ZB 31/08, GRUR 2009, 700 – „Integrierte Versorgung“;
Beschl. v. 20.5.2009 – I ZR 218/07, NJW 2009, 2958 – „E-Mail-Werbung II“;
Urt. v. 29.7.2009 – I ZR 77/07, DB 2010, 439 (Vertretung der Revisionsklägerin);
Urt. v. 13.11.2013 – I ZR 143/12, BGHZ 199, 52 – „Geburtstagszug“, Pressemitteilung BGH Nr. 186/13 (Vertretung der Klägerin);
Urt. v. 13.3.2014 – I ZR 120/13, WRP 2014, 1056 – „Kooperationsapotheke“;
Urt. v. 24.7.2014 – I ZR 53/13, GRUR 2015, 286 – „Spezialist für Familienrecht“;
Urt. v. 16.6.2016 – I ZR 222/14, GRUR 2016, 1291 – „Geburtstagskarawane“;
Urt. v. 24.1.2019 – I ZR 160/17, NJW 2019, 1596;
Beschl. v. 18.7.2019 – I ZB 90/18, WM 2019, 1973;
Urt. v. 20.2.2020, I ZR 5/19, NJW-RR 2020, 743 - „Sofort-Bonus-II“;
Urt. v. 28.5.2020, I ZR 40/19, BGHZ 226, 20, Pressemitteilung BGH Nr. 68/2020;
Urt. v. 27.5.2021, I ZR 119/20, GRUR 2021, 1286-1290 - „Lautsprecherfoto“;
Urt. v. 1.7.2021, I ZR 137/20, MDR 2022, 114 - „Kaffeebereiter“;
Urt. v. 7.4.2022, I ZR 222/20, GRUR 2022, 899 - „Porsche 911“, Pressemittleiung BGH NR. 45/2022;
Urt. v. 6.3.2025, I ZR 20/24, GRUR 2025, 504 - „Sonntäglicher Apotheken-Lieferservice“.
Referenzen - II. Zivilsenat
Urt. v. 20.7.2009 – II ZR 273/07, NJW 2009, 3091 – „Cash Pool II“;
Urt. v. 19.10.2009 – II ZR 240/08, NJW 2010, 65 – „Sanieren oder Ausscheiden“;
Urt. v. 8.2.2011 – II ZR 243/09, NJW 2011, 2045, Pressemitteilung BGH Nr. 24/11;
Urt. v. 14.5.2012 – II ZR 130/10, WM 2012, 1393;
Urt. v. 12.3.2013 – II ZR 73/11 und II ZR 74/11, NJW 2013, 2278 und BB 2013, 1809;
Urt. v. 29.7.2014 – II ZR 353/12, WM 2014, 1627, Pressemitteilung BGH Nr. 120/14;
Urt. v. 10.7.2018 – II ZR 24/17, BGHZ 219, 193;
Urt. v. 19.2.2019 – II ZR 275/17, NJW-RR 2019, 678;
Urt. v. 14.7.2020, II ZR 255/18, BGHZ 226, 224;
Urt. v. 13.10.2020, II ZR 359/18, WM 2020, 2110;
Urt. v. 13.7.2021, II ZR 84/20, BGHZ 230, 255, Pressemitteilung BGH Nr. 127/21;
Urt. v. 6.12.2022, II ZR 187/21, NJW 2023, 1220;
Urt. v. 13.12.2022, II ZR 14/21, BGHZ 235, 295, Pressemitteilung BGH Nr. 178/2022;
Urt. v. 16.7.2024, II ZR 71/23, NJW 2024, 2985, Pressemitteilung BGH Nr. 041/24; Pressemitteilung BGH Nr. 59/24; Pressemittelung BGH Nr. 149/2024;
Referenzen - III. Zivilsenat
Beschl. v. 8.11.2007 – III ZB 95/06, WM 2008, 515;
Urt. v. 22.1.2009 – III ZR 233/07, NJW 2009, 2534;
Urt. v. 4.11.2010 – III ZR 275/09, MDR 2011, 30;
Urt. v. 12.12.2013 – III ZR 404/12, WM 2014, 118 (Vertretung der Streithelferin der Klägerin);
Urt. v. 7.9.2017 – III ZR 71/17, BGHZ 215, 335;
Urt. v. 21.2.2019 – III ZR 115/18, NJW 2019, 1374;
Urt. v. 8.10.2020, III ZR 80/20, NJW 2021, 1392, Pressemittelung BGH Nr. 127/2020;
Urt. v. 26.8.2021, III ZR 189/19 NJW 2022, 705;
Urt. v. 24.3.2022, III ZR 263/20 ZIP 2022, 1655;
Urt. v. 19.5.2022, III ZR 11/20, NJW 2022, 2542;
Urt. v. 10.11.2022, III ZR 13/22, BGHZ 235, 93;
Referenzen - IV. Zivilsenat
Beschl. v. 11.2.2009 – IV ZR 28/08, NJW-RR 2009, 746;
Beschl. v. 5.10.2010 – IV ZR 30/10, FamRZ 2010, 2072;
Urt. v. 7.12.2011 – IV ZR 16/11, WM 2012, 1056;
Urt. v. 10.7.2013 – IV ZR 224/12, BGHZ 198, 32, Pressemitteilung BGH Nr. 119/13 (Vertretung des Streithelfers der Klägerin);
Urt. v. 20.11.2013 – IV ZR 54/13, BGHZ 199, 123;
Urt. v. 25.5.2016 – IV ZR 205/15, NJW 2016, 2566;
Urt. v. 29.6.2016 – IV ZR 474/15, NJW 2016, 2957;
Urt. v. 28.9.2016 – IV ZR 513/15, NJW 2017, 329;
Beschl. v. 17.5.2017 – IV ZB 25/16, BGHZ 215, 109;
Beschl. v. 12.7.2017 – IV ZB 6/15, FamRZ 2017, 1620;
Urt. v. 20.5.2020, IV ZR 193/19, NJW 2020, 2187;
Urt. v. 26.6.2024, IV 288/22, NJW-RR 2024, 1010;
Referenzen - V. Zivilsenat
Beschl. v. 10.1.2008 – V ZR 81/07, Grundeigentum 2008, 983;
Urt. v. 17.10.2008 – V ZR 14/08, NJW 2009, 1135;
Urt. v. 19.4.2013 – V ZR 47/12, BGHZ 197, 155, Pressemitteilung BGH Nr. 72/13;
Urt. v. 5.7.2013 – V ZR 141/12, WM 2013, 1791;
Urt. v. 18.7.2014 – V ZR 178/13, BGHZ 202, 150, Pressemitteilung BGH Nr. 113/14;
Urt. v. 27.10.2017 – V ZR 193/16, BGHZ 216, 333, Pressemitteilung BGH Nr. 167/2017;
Urt. v. 22.2.2019 – V ZR 225/17, ZOV 2019, 23;
Urt. v. 20.9.2019 – V ZR 218/18, BGHZ 223, 155, Pressemitteilung BGH Nr. 123/19;
Urt. v. 19.11.2021, V ZR 104/20, NJW-RR 2022, 808;
Urt. v. 10.12.2021, V ZR 32/21, NJW 2022, 2397;
Urt. v. 17.12.2021, V ZR 44/21, NJW-RR 2022, 594;
Urt. v. 14.1.2022, V ZR 245/20, NJW 2022, 1167;
Urt. v. 23.9.2022, V ZR 148/21 NJW 2023, 78, Pressemitteilung BGH Nr. 138/2022;
Urt. v. 23.6.2023, V ZR 89/22, NJW 2023, 2942;
Urt. v. 19.1.2024, V ZR 191/22 NJW-RR 2024, 506, Pressemitteilung BGH Nr. 10/2023.
Referenzen - VI. Zivilsenat
Urt. v. 16.9.2008 – VI ZR 296/07, NJW-RR 2008, 1716;
Urt. v. 2.3.2010 – VI ZR 23/09, BGHZ 184, 313;
Urt. v. 10.7.2012 – VI ZR 341/10, ZIP 2012, 1552;
Urt. v. 28.1.2014 – VI ZR 156/13, BGHZ 200, 38 – „SCHUFA“, Pressemitteilung BGH Nr. 16/14;
Urt. v. 25.3.2014 – VI ZR 372/13, NJW 2014, 2434;
Urt. v. 11.2.2020, VI ZR 286/19, NJW 2020, 2116;
Urt. v. 25.5.2020 – VI ZR 252/19, BGHZ 225, 316, Pressemitteilung BGH Nr. 63/2020 (Vertretung des Klägers);
Urt. v. 4.5.2021 VI ZR 81/20, NJW-RR 2021, 1029;
Urt. v. 20.7.2021, VI ZR 575/20, ZIP 2021, 1922, Pressemitteilung BGH Nr. 138/2021;
Urt. v. 22.3.2022, VI ZR 16/21, NJW 2022, 1957;
Urt. v. 9.8.2022, VI ZR 1244/20, NJW 2022, 3072 - „Hotelbewertungsportal“;
Urt. v. 23.5.2023, VI ZR 476/18, BGHZ 237, 137 - „Recht auf Vergessenwerden II“, Pressemitteilung BGH Nr. 084/2023 (Vertretung der Kläger);
Urt. v. 14.5.2024, VI ZR 370/22, NJW 2024, 2764 (Vertretung der Beklagten);
Referenzen - VIa. Zivilsenat
Urt. v. 24.1.22, VIa 100/21, NJW-RR 2022, 1033; Pressemitteilung BGH Nr. 9/22;
Urt. v. 21.3.2022, VIa ZR 275/21, NJW 2022, 2196;
Urt. v. 13.6.2022, VIa ZR 418/21, BGHZ 234, 125; Pressemitteilung BGH Nr. 74/22; Pressemitteilung BGH Nr. 91/22;
Urt. v. 10.10.2022, VIa ZR 184/22, WM 2022, 2240;
Urt. v. 26.6.2023, VIa ZR 335/21, BGHZ 237, 345; Pressemitteilung BGH Nr. 104/22; Pressemitteilung BGH Nr. 100/23.
Referenzen - VII. Zivilsenat
Urt. v. 27.11.2008 – VII ZR 206/06, BGHZ 179, 55 (Vertretung der Revisionsbeklagten);
Urt. v. 14.6.2012 – VII ZR 148/10, ZIP 2012, 1463;
Beschl. v. 6.12.2012 – VII ZR 74/12, NJW-RR 2013, 307;
Beschl. v. 24.4.2014 – VII ZB 28/13, WM 2014, 1045;
Urt. v. 22.1.2015 – VII ZR 87/14, NJW 2015, 1107;
Urt. v. 22.9.2016 – VII ZR 14/16 NJW 2016, 3715;
Urt. v. 12.5.2020, VII ZR 236/19, WM 2020, 987;
Urt. v. 14.10.2021, VII ZR 242/20, NJW 2022, 579;
Urt. v. 14.7.2022, VII ZR 255/21, NJW-RR 2022, 1286;
Urt. v. 17.11.2022, VII ZR 93/22, NJW-RR 2023, 139;
Urt. v. 6.7.2023, VII ZR 151/22, NJW 2023, 3082;
Urt. v. 21.11.2024, VII ZR 39/24, NJW 2025, 435,Pressemitteilung BGH Nr. 171/2024; Pressemitteilung BGH Nr. 224/2024.
Referenzen - VIII. Zivilsenat
Urt. v. 8.4.2009 – VIII ZR 231/07, NJW 2009, 2059;
Urt. v. 22.4.2009 – VIII ZR 156/07, NJW 2009, 2606;
Urt. v. 16.9.2009 – VIII ZR 243/08, NJW 2010, 148;
Urt. v. 26.4.2017 – VIII ZR 80/16, MDR 2017, 809;
Urt. v. 20.3.2019 – VIII ZR 88/18, ZIP 2019, 856;
Urt. v. 27.11.2019 – VIII ZR 285/18, Pressemitteilung BGH Nr. 153/2019;
Urt. v. 1.7.2020, VIII ZR 323/18, NJW-RR 2020, 956;
Urt. v. 26.5.2021, VIII ZR 42/20, NJW-RR 2021, 1096;
Urt. v. 13.3.2022, VIII ZR 133/20, NJW-RR 2022, 660 (Vertretung der Klägerin);
Referenzen - IX. Zivilsenat
Urt. v. 12.3.2009 – IX ZR 10/08, NJW 2009, 2068;
Urt. v. 19.3.2009 – IX ZR 214/07, NJW 2009, 2949;
Urt. v. 14.5.2009 – IX ZR 60/08, WM 2009, 1296;
Urt. v. 10.10.2013 – IX ZR 30/12, WM 2014, 38;
Urt. v. 22.5.2014 – IX ZR 136/13, NJW 2014, 2585;
Beschl. v. 11.12.2014 – IX ZB 42/14, WM 2015, 338;
Urt. v. 9.6.2016, IX ZR 314/14, BGHZ 210, 321, Pressemitteilung BGH Nr. 102/2016;
Urt. v. 20.4.2017 – IX ZR 252/16, BGHZ 214, 350;
Urt. v. 11.1.2018 – IX ZR 37/17, WM 2018, 347;
Urt. v. 7.2.2019 – IX ZR 47/18, BGHZ 221, 87;
Urt. v. 28.1.2021 – IX ZR 54/20, NJW 2021, 938;
Urt. v. 28.1.2021 – IX ZR 64/20, ZIP 2021, 416;
Urt. v. 29.7.2021, IX ZR 94/19, NZI 2021, 99;
Beschl. v. 20.7.2023, IX ZB 7/22, BGHZ 237, 375;
Urt. v. 19.11.2023, IX ZR 249/22, WM 2023, 2276;
Beschl. v. 21.03.2024, IX ZB 56/22, BGHZ 240, 128 (Vertretung des Antragstellers);
Urti. v. 19.12.2024, IX ZR 114/23, ZIP 2025, 152 (Vertretung der Streithelferin der Beklagten);
Urt. v. 23.1.2025, IX ZR 229/22, NZI 2025, 269 (Vertretung des Klägers);
Referenzen - XI. Zivilsenat
Urt. v. 27.10.2009 – XI ZR 225/08, BGHZ 183, 60, Pressemitteilung BGH Nr. 218/09;
Urt. v. 19.4.2011 – XI ZR 256/10, WM 2011, 1168;
Urt. v. 27.9.2011 – XI ZR 178, WM 2011, 2261 und XI ZR 182/10, WM 2011, 2268 – „Lehman“, Pressemitteilung BGH Nr. 145/11;
Urt. v 8.5.2012 – XI ZR 262/10, WM 2012, 1337;
Urt. v. 26.2.2013 – XI ZR 498/11, BGHZ 196, 233;
Urt. v. 4.2.2014 – XI ZR 398/12, BKR 2014, 200;
Urt. v. 28.4.2015 – XI ZR 378/13, WM 2015, 1273, Pressemitteilung BGH Nr. 70/15;
Urt. v. 14.5.2019 – XI ZR 345/18, BGHZ 222, 74, Pressemitteilung BGH Nr. 66/2019;
Versäumnisurt. vom 3. März 2020, XI ZR 486/17, BGHZ 225, 44;
Urt. v. 14.12.2021, XI ZR 72/20, BGHZ 232, 142;
Urt. v. 18.1.2022, XI ZR 505/21, BGHZ 232, 227;
Urt. v. 19.9.2023, XI ZR 343/22, NJW 2023, 3719;
Urt. v. 26.9.2023, XI ZR 98/22, NJW 2023, 3790;
Urt. v. 9.7.2024, XI ZR 40/23, veröffentlicht in Juris, Pressemitteilung BGH Nr. 129/24; Pressemitteilung BGH Nr. 143/2024.
Referenzen - XII. Zivilsenat
Beschl. v. 2.4.2008 – XII ZB 189/07, NJW 2008, 2589;
Urt. v. 18.3.2009 – XII ZR 74/08, BGHZ 180, 170, Pressemitteilung BGH Nr. 62/09;
Urt. v. 17.6.2009 – XII ZR 102/08, NJW 2009, 2592 (Vertretung der Antragsgegnerin);
Beschl. v. 9.4.2014 – XII ZB 721/12, FamRZ 2014, 1098;
Urt. v. 30.4.2014 – XII ZR 146/12, NJW 2014, 2102;
Urt. v. 27.10.2021, XII ZR 84/20, BGHZ 231, 338;
Beschl. v. 8.12.2021, XII ZB 402/20 BGHZ 232, 133;
Beschl. v. 19.1.2022, XII ZB 183/21, BGHZ 232, 236, Pressemitteilung BGH Nr. 7/2022;
Referenzen - Kartellsenat
Urt. v. 25.9.2007 – KZR 14/06, veröffentlicht in Juris;
Urt. v. 30.3.2011 – KZR 6/09, NJW 2011, 2730 – „MAN-Vertragswerkstatt“;
Urt. v. 28.6.2011 – KZR 75/10, BGHZ 190, 145 – „ORWI“;
Urt. v. 15.5.2012 – EnZR 105/10, NJW 2012, 3092 – „Stromnetznutzungsentgelt V“;
Urt. v. 22.7.2014 – KZR 27/13, NJW 2014, 3089 – „Stromnetznutzungsentgelt VI“;
Beschl. v. 9.7.2019 – KZR 110/18, NZKart 2019, 490;
Urt. v 18.2.2020, KZR 6/17, WM 2021, 995 - „Einspeiseentgelt II“ (Vertretung der Klägerin);
Urt. v. 23.9.2020, KZR 35/19, BGHZ 227, 84 - „Lkw-Kartell I“;
Urt. v. 24.11.2020, KZR 11/19, WM 2022, 391 - „Radio Cottbus I“;
Urt. v. 12.10.2021, EnZR 43/20, WM 2023, 579 - „Stadt Bargteheide“ (Vertretung der Klägerin);
Urt. v. 26.09.2023, KZR 73/21 - „Die freien Brauer“;
Urt. v. 28.3.2025, KZR 73/23, für BGHZ bestimmt - „Steinbruch“ (Vertretung der Beklagten).
Referenzen - Anwaltssenat
